Tajemnica rzymskiej fontanny Czterech Rzek

Uwielbiam Włochy! Nie potrafię się z tym kryć. Przede wszystkim moje serce podbił Rzym i Sycylia. Z tym większą frajdą przeczytałam ostatnio książkę kontrowersyjnego Dana Browna „Anioły i Demony”, którego akcja rozgrywa się w Wiecznym Mieście.

Opowiem Wam mało znaną historię fontanny Czterech Rzek, w której to nieomal zginął główny bohater – Robert Langdon, a śmierć na kartach książki poniósł ostatni porwany kardynał, kandydat na papieża.

Niewiele osób wie, że to nie jest po prostu fontanna. Kryje się za nią historia o zawiści i rywalizacji pomiędzy dwoma głównymi architektami Rzymu z XVII wieku. Mówi się, że to oni nadali miastu wygląd i charakter, jaki znamy dziś. Mowa o Gian Lorenzo Berninim i Francesco Borrominim. Wyścig między nimi zaczął się bardzo wcześnie i trwał aż do końca życia tego drugiego (żył krócej od Berniniego).

Fontanna Czterech Rzek przedstawia olbrzymów utożsamianych z rzekami, które w XVII wieku były uważane za największe: Ganges, Dunaj, Nil i la Platę. Pomiędzy nimi znajduje się 16,5 metrowy obelisk znaleziony w 1636r. przy via Appia, gdzie był zagrzebany w ziemi. Z fontanną sąsiaduje kościół świętej Agnieszki (kościół Sant’Agnese in Agone). Legenda głosi, że Bernini był tak zdegustowany faktem, że to Borrominiemu, a nie jemu, przypadnie w udziale wzniesienie nowego kościoła i wyrzeźbienie jego fasady, iż postanowił dać temu wyraz. Wszystkie figury olbrzymów stworzył i usytuował w taki sposób, że żadna z nich zdaje się nie zauważać kościoła, który stoi pod ich nosem, udają, że nie istnieje. Tylko jedna z postaci – La Planta – choć nie patrzy na budynek, a jakby nad niego, zasłania się ręką, jakby w obawie, że dostanie przygnieciona przez walącą się konstrukcję kościoła.

Czy ta historia jest prawdziwa? Trudno to przewidzieć, ale wierzę, że w każdej takiej legendzie jest ziarnko prawdy, które powoduje, że inaczej patrzymy na kolejny kościół, fontannę czy rzeźbę.

MS