Samiec Alfa to rodzinny typ

Para Alfa w stadzie wilków to para założycielska i rodzinna. Hierarchia dominacji nie jest oparta wyłącznie na sile! Większość stad wilków składa się po prostu z dwojga rodziców i ich szczeniąt. Do grupy tej mogą również należeć dzieci w wieku od roku do trzech lat, które się jeszcze nie usamodzielniły. To wyniki najnowszych badań.

„Dorośli po prostu rządzą, ponieważ są rodzicami pozostałych członków stada. Nie mówimy o samcu alfa, kobiecie alfa i dziecku beta w rodzinie ludzkiej”. „Nazywanie wilków zwierzętami alfa i beta wynika z badań nad wilkami w niewoli„, twierdzi Barbara Zimmermann profesor na Uniwersytecie Nauk Stosowanych w Norwegii Inland, który zajmuje się badaniem wilków. „Przywódca nazywany jest samcem alfa. Wtedy może być kilka poziomów rangi, beta, gamma i tak dalej. Ale nie jest to koncepcja, która sprawdza się w przypadku wilków na wolności” – dodaje.

Historia samca Alfa

W 1970 roku ukazała się książka The Wolf: Ecology and Behaviour of an Endangered Species, której autorem jest David Mech. Spopularyzowała ona koncepcję Alfa.

Jednak autor w świetle najnowszych badań próbował zmienić ten pogląd w literaturze. W latach 1999 i 2000 David Mech opublikował dwa artykuły, w których próbował skorygować popularne nieporozumienie dotyczące organizacji watahy wilków.

Do tego czasu Mech przez 13 lat badał stada dzikich wilków na wyspie Ellesmere w Kanadzie. Udało mu się zaaklimatyzować jedno ze stad wilków do jego obecności. To pozwoliło mu przyjrzeć mu się z bliska – do jednego metra – przez kilka lat. Napisał, że to co powszechnie nazywano parą Alfa, to po prostu rodzice reszty stada, które jest jedną rodziną.

„Walki o dominację z innymi wilkami są rzadkie, jeśli w ogóle występują. Podczas moich 13 lat obserwacji stada nie widziałem żadnego” – napisał Mech w artykule zatytułowanym „Status alfa, dominacja i podział pracy w wilczych stadach”.

Decydują rodzice

Młodsze wilki były uległe rodzicom, to oni kontrolują dystrybucję żywności. Para traktowała priorytetowo najmłodsze szczenięta, aby mieć pewność, że otrzymają wystarczającą ilość jedzenia. Poza tym wszystkie zwierzęta jedzą jednocześnie z dużej tuszy. Jeśli tusza jest mała, rodzice jedzą pierwsi i ustalają, kiedy młode mogą jeść. Wilki są monogamiczne i zwykle nie zmieniają partnerów aż do śmierci. Inne relacje można zaobserwować gdy następuje śmierć jednego z rodziców. Może pojawić się nowy partner z zewnątrz, być może nawet z młodymi. Zaobserwowano także, że córka może zostać partnerem ojczyma i przejąć obowiązki starzejącej się matki, która pozostaje w stadzie.

Większość szczeniąt opuszcza stado w wieku jednego roku, gdy wyglądają jak dorośli. Zwykle osiągają dojrzałość płciową drugiej zimy. Pierwsza „fala” opuszcza stado, gdy rodzice ponownie łączą się w pary, a druga grupa, gdy rodzice mają nowe potomstwo. W tym momencie młode wilki wyruszają na poszukiwanie partnera i odpowiedniego terenu do założenia własnego terytorium.

Wilki w Polsce

„Wilki od połowy lat 90. znajdują się w Polsce pod ochroną. Ich populacja od tego czasu wzrosła wielokrotnie, chociaż dokładnie nie wiadomo, ile ich jest. Dane GIOŚ z 2018 roku wskazują na ok. 2000 sztuk, w ciągu pięciu lat wiele mogło się jednak zmienić.” – mówi w rozmowie ze Strefą Agro dr inż. Anna Wierzbicka z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

Warto podkreślić, że wilki, tak jak każdy drapieżnik, są oportunistami. Będą jeść to, co łatwiej jest upolować. Wierzbicka podkreśla, że jeśli łatwiej będzie upolować zwierzę gospodarskie, niż to w lesie – wilk wybierze łatwiejszą opcję obiadu! Problemem są stada np. danieli, które są hodowane w stanie pół dzikim.

Cały wywiad jest dostępny na stronie Strefa Agro. Można się z niego m.in. dowiedzieć jakimi metodami liczone są wilki w Polsce, czy jak się zachować gdy spotkamy drapieżnika na swojej drodze. I jeszcze na koniec wisienka na torcie mapa rozmieszczenia wilczych stad w Polsce. Polecamy też stronę polskiwilk.org.pl, która jest źródłem wiedzy nie tylko o wilkach ale też o rysiach i niedźwiedziach.

Marcin Bartnik