Szwajcaria leży poza Unią Europejską, co ma również wpływ na jej rynek pracy. Aby móc legalnie pracować, konieczne jest pozwolenie na pobyt w Szwajcarii, wydawane przez urząd emigracyjny tzw. Migrationsamt. Teoretycznie w ciągu 2 tygodni od rozpoczęcia pracy w Szwajcarii musimy się zgłosić do przyporządkowanego naszemu miejscu zamieszkania urzędowi miejskiemu tzw. Kreisbüro z umową o pracę, aktualnym dowodem osobistym i zdjęciem do dokumentów. Umowa najmu mieszkania nie jest zwykle konieczna, ale różnie bywa. Na miejscu wypisujemy kwestionariusz i płacimy kilkadziesiąt CHF. W mieście Zurych jest to 85CHF: 20CHF za wydanie dokumentu tożsamości ze zdjęciem, w którym wpisane jest nasze imię i adres zamieszkania, a pozostałe 65CHF to koszt wydania pozwolenia na pracę i pobyt tzw. Bewilligungu. Kreisbüro wysyła naszą umowę o pracę i kwestionariusz do Migrationsamtu, który je analizuje i wysyła nam po kilkunastu dniach nasz Bewilligung.
Gdy ktoś chce pracować w Szwajcarii krócej niż 3 miesiące, nie musi posiadać żadnego pozwolenia na pracę. Także sam pobyt np. w odwiedziny u kogoś na okres do 3 miesięcy jest w pełni legalny i nie wymaga żadnego meldunku. Jest to pobyt turystyczny. Wjazd do Szwajcarii jest możliwy z polskim dowodem osobistym, paszport nie jest wymagany. Wracając do pozwoleń, istnieje kilka ich rodzajów, umożliwiających legalny pobyt i pracę w Szwajcarii:
- Pozwolenie L – tzw. Kurzaufenthaltsbewilligung – tzw. krótkotrwałe pozwolenie na pobyt, wydawane w przypadku, gdy ktoś ma umowę pracy na czas określony lub gdy nie starczyło dla niego pozwoleń z powodu kontyngentów, o czym będzie w dalszej części. Pozwolenie to jest ważne maksymalnie 364 dni, przed upływem tego czasu należy zgłosić się z ważną umową o pracę do gminy, celem jego przedłużenia. Pozwolenie to daje nam możliwość pracy w całej Szwajcarii, niezależnie od kantonu, ważne jest również po zmianie adresu zameldowania.
- Pozwolenie B – tzw. Aufenthaltsbewilligung – prawo pobytu wydawane na 5 lat, reszta praktycznie bez różnic w stosunku do L. Nie ma konieczności meldowania się co roku z umową o pracę. Co ciekawe, dopiero mając to pozwolenie o pracę można odliczać VAT od zakupów dokonanych w Niemczech na zasadach Tax Free.
- Pozwolenie C – tzw. Niederlassungsbewilligung, nadawane po co najmniej 5 latach posiadania pozwolenia B. De facto daje w praktyce takie same uprawnienia co obywatelstwo szwajcarskie ,oprócz prawa wyborczego i konieczności odbywania służby wojskowej.
- Pozwolenie G – tzw. Grenzgängerbewilligung, wydawane dla osób, które pracują w Szwajcarii, ale mieszkają w kraju graniczącym ze Szwajcarią w obszarze przygranicznym. Takie pozwolenie dotyczy zatem Niemców, Francuzów i Włochów. Można je otrzymać przy założeniu, że minimum raz w tygodniu wraca się do miejsca swojego zameldowania.
Szczegółowe informacje dotyczące poszczególnych praw pobytu znajdują się pod poniższym adresem:http://www.bfm.admin.ch/bfm/de/home/themen/aufenthalt/eu_efta.html
Od kwietnia 2012 obowiązują w Szwajcarii kontyngenty na pozwolenia typu B dla osób z UE, spoza krajów starej 15, a więc dotyczące Polaków. Sprawa sprowadza się do tego, że nie od razu otrzymamy pozwolenie typu B, a będziemy musieli się zadowolić na początek pozwoleniem typu L. Chyba, że ma ktoś szczęście i trafi mu się akurat B. Szanse są raczej niewielkie, co przyznają wprost sami urzędnicy. Pozwolenie typu L jest ważne 364 dni i przed upływem jego ważności musimy zgłosić się znowu w Kreisbüro z umową o pracę, zapłacić 65CHF i czekać na świeże pozwolenie na kolejny rok. Dopiero po 30 miesiącach, czyli de facto po 3 krotnym odświeżeniu naszego pozwolenia typu L, dostaniemy pozwolenie typu B.
Myślę, że warto również wspomnieć o tym, iż nie posiadając pracy, a będąc już w Szwajcarii, również można otrzymać pozwolenie na pobyt. Musimy jednak mieć na miejscu kogoś, kto poświadczy, że weźmie nas na swoje utrzymanie (jego zarobki będą wystarczające na utrzymanie dwóch osób), a także opłaci za nas ubezpieczenie zdrowotne. Ważne jest, aby w takiej sytuacji wykazać się i udokumentować kroki podjęte w kierunku znalezienia etatu. Wtedy dostaniemy pozwolenie L, prawdopodobnie na pół, w ciągu którego musimy znaleźć pracę.
W praktyce i w życiu codziennym nie ma wielu różnic pomiędzy B i L oprócz okresu ich ważności i konieczności odnawiania. Niemniej jednak część Szwajcarów dziwnie na nas patrzy, gdy mamy pozwolenie L i staramy się choćby kupić samochód w leasing’u – obcokrajowiec z L, skąd on jest? Możemy w takiej sytuacji spotkać się z odmową. Na szczęście jest sporo banków, które tego nie sprawdzają. Podobnie sprawa wygląda z mieszkaniami, na pewno pozwolenie typu L nie będzie nam pomagało w „castingu” na nasze wymarzone mieszkanie. Pewnie nie wszędzie na to patrzą, ale warto zdawać sobie z tego sprawę.
Polityka emigracyjna każdego kraju ma swoje niuanse i wyjątki. Nie jestem pracownikiem urzędu emigracyjnego i nie mam pojęcia, jakie zasady jeszcze dokładnie obowiązują i jakie wyjątki od reguł istnieją. Gdyby kogoś to interesowało to zachęcam do lektury bezpośrednio na stronach szwajcarskiego Migrationsamtu.
Pozdrawiam! :)
Statystyki odwiedzin strony (dane Google Analytics)
Unikalni użytkownicy:
Wszystkie wyświetlenia strony:
Witam , jeśli zdecyduje się żeby oddać pozwolenie L , to jak długo nie będę mógł przyjechać ponownie do szwajcari ? Pozdrawiam
We wrześniu 2017 od razu po przyjeździe otrzymałem pozwolenie B (5 lat). Kanton Zug.
Witam, czy starając się o pozwolenie na pobyt dluzszy niż 3 miesiące wymagany jest paszport czy wystarczy dowód?
Agnieszka,
Miejsce porodu nie bedzie mialo wplywu na obywatelstwo Twojego dziecka. Turystycznie w Szwajcarii mozesz mieszkac 3 miesiace w roku. Potem powinnas starac sie o pozwolenie na prace/pobyt. Aby ja uzyskac bez podpisanej umowy musisz wykazac wystarczajaco wysoki majatek by moc sie samodzielnie utrzymac nawet bez pracy.
Dodatkowo nie otrzymasz zadnych zasilkow jesli nie przepracujesz tu roku lub jesli nie przepracowalas w krajach UE roku. Tak moglas pracowac w PL, ale wtedy zasilek wynisie 70% Twojego dochodu z PL a to zazwyczaj nie wystarczy by sie utrzymac w CH.
Informacja dotyczaca pozwolen typu B jest nieprawdziwa. Nie ma limitow na nie dla Polakow. Takie pozwolenie bez problemu otrzymasz majac umowe na czas nieokreslony :)
Pozdrawiam
PROSZE O RADE W JAKI SPOSOB MOGE ZAMIESZKAC W SZWAJCARII I GDZIE MAM SIE UDAC ZEBY ZALATWIC POTRZEBNE DOKUMENTY.
JESTEM W CIAZY I STRACILAM MIESZKANIE W POLSCE TAK WIEC ZDECYDOWALAM SIE ZE URODZE DZIECKO ZA GRANICA.
Dzieki za wyjasnienia.
Mieszkam od (za)dawna we Wloszech i tak sie przymierzam do przeprowadzki .
Pozdrawiam :)