Czasy starożytne już dawno minęły, ale przesądy i wierzenia są nadal obecne w życiu współczesnych Greków. Niektóre są wspólne dla wielu narodów europejskich, takie jak czarny kot, przechodzenie pod drabiną lub zbite lustro. Jednak w tym wpisie przedstawiam te przesądy, które są charakterystyczne dla Greków.

Plucie na szczęście

Na odepchnięcie od siebie nieszczęścia najlepsze jest…plucie. No może nie dosłownie. Chodzi tutaj o wydawanie dźwięku przypominającego plucie – φτου φτου φτου (ftu ftu ftu), aby zły duch nas ominął. Plunąć trzeba koniecznie 3 razy na znak Trójcy Świętej.

Grecy plują na weselach na pannę młodą, na nowonarodzone dzieci i przy każdej innej okazji, w której chcą odpędzić od siebie czy od kogoś innego nieszczęście.

Mati, czyli złe oko

Najpopularniejszym greckim przesądem, w który wierzą prawie wszyscy bez wyjątku, jest μάτι (mati), czyli złe oko. Oko (zły urok) rzuca na nas osoba, która nam zazdrości, zbytnio chwali nasz wygląd albo po prostu ma wobec nas złe zamiary. Objawia się to zazwyczaj nieustannym ziewaniem lub bólem głowy u osoby, na którą to oko rzucono. Mówimy wtedy, że ktoś jest ματιασμένος (matiasmenos), czyli pod wpływem oka. Istnieje kilka metod odczarowywania takiej osoby, np. poprzez odprawienie rytuałów z olejem, wodą oraz modlitwą.

Żeby zabezpieczyć się przed złym okiem, Grecy noszą na sobie wisiorki, bransoletki czy inną biżuterię z okiem. A co najciekawsze, mati jest zjawiskiem uznawanym przez kościół.

Wtorek trzynastego

W Grecji pechowym dniem jest wtorek trzynastego. Wyjątkowo na ten dzień mówimy Τρίτη και δεκατρείς (triti kai dekatris), czyli wtorek i trzynasty (poprawnie w każdy inny dzień powiemy nazwę dnia i od razu datę bez dodawania “i”).

Przesąd ten ma podłoże historyczne. We wtorek 29 maja 1453 Konstantynopol został zdobyty przez Turków. Suma pojedynczych liczb roku 1+4+5+3 daje liczbę 13.

Perfumy na prezent

Nie wolno dawać perfum w prezencie osobie, z którą chcesz żyć w przyjaźni. Natomiast jeśli już kupisz taki prezent, obdarowywana osoba musi dać Ci w zamian pieniążka.

Podawanie noża do ręki

Grecy wierzą, że jeśli druga osoba odbierze od nas nóż bezpośrednio z ręki, to się pokłócimy. Dlatego jeśli ktoś prosi nas o podanie mu noża, musimy nóż położyć na stole, aby stamtąd mogła go ta osoba dopiero odebrać.

Odpukać w drewno

Podobnie jak w Polsce, w Grecji też odpukuje się w niemalowane drewno, żeby odpędzić nieszczęście. Gdy druga osoba powie coś, co może przyciągnąć nieszczęście, mówimy jej χτύπα ξύλο (htipa ksilo), czyli odpukaj w drewno.

Podobnie działa wyrażenie κουνήσου απ΄τη θέση σου (kunisu ap ti fesi su), czyli rusz się ze swojego miejsca. Co niektórzy robią przy tym trzy razy znak krzyża i wykonują ruch jakby pluli na siebie, żeby odepchać zło.

Jeszcze kilka przesądów

• Aby pozbyć się niepożądanego gościa z domu, należy rozsypać za nim sól.
• Nie należy pożyczać soli, jajek i chleba po zachodzie słońca.
• Nie wznosi się toastu wodą ani kawą.
• Dziecko po urodzeniu nie może opuszczać domu przez 40 dni.
• W Wielki Piątek nie należy się kąpać.
• W środę i piątek nie obcinamy paznokci.
• Gdy ktoś z domowników wyjeżdża w podróż, nie zmywamy podłóg przez cały czas jego nieobecności, aby wrócił cały i zdrowy.

Więcej artykułów o Grecji i języku greckim znajdziesz na blogu Powiedz to po grecku.