Jesienne mgły w Polsce sprawiły, że znów zaczęliśmy się dusić smogiem. Padło nawet stwierdzenie, że jakość powietrza jest najgorsza w Europie. Tym razem jednak to nie tylko nasza zasługa. Po prostu nad zachodnią Europą „włączyła” się mocniejsza cyrkulacja atlantycka, która przewiała wszystkie smrody. Współczesna technika pozwala takie zjawiska śledzić w czasie rzeczywistym. Oto dowód:
Link do mapy smogu Europejskiej Agencji Środowiska
To Europa, ale temat smogu jest tematem światowym. W zależności od cyrkulacji niemiecki czy nawet francuski smog może dotrzeć do Polski i odwrotnie. Film „Smog. Miasta bez tchu” pokazuje, że Chiński problem jest nie tylko towarem eksportowym w Azji i dotyka Japonię, czy Półwysep Koreański, ale potrafi pokonać Pacyfik i dotrzeć do USA!!! To co dzieje się w Indiach i Chinach czasami dociera do mediów. My też o tym pisaliśmy – Chiny; Indie. Tymczasem Afryka truje mocno ale po cichu… i tu znów przychodzi nam z pomocą współczesna technika i jej wizualizacja w internecie.
Tutaj link do smogowej mapy świata na żywo
Smog zabija w Polsce, dlaczego samochody są za to odpowiedzialne?
Często się mówi o tym, że smog w Polsce odpowiada węgiel. Prawda jest jednak bardziej złożona. Do tego trzeba dołożyć drewno, którym palimy w kominkach, przemysł, i oczywiście samochody. Skupimy się na nich, ponieważ mimo oficjalnych przekazów są mocno niedoceniane. Dlaczego? Ponieważ od 1989 roku ich liczba wzrosła kilkukrotnie! Czy liczba budynków w Polsce wzrosła tak mocno? NIE, poza tym duża część tych które powstały są opalane gazem, a więc dość czystym paliwem, które prawie nie przyczynia się do powstawania smogu. Przy założeniu, że przemysł emituje mniej więcej tyle samo zanieczyszczeń do atmosfery co w 1989 roku (rząd twierdzi, że mniej…) mamy odpowiedź – samochody odpowiadają w Polsce za smog. I jeszcze jeden argument, latem gdy nie grzejemy swoich domów i mieszkań – też mamy smog!
Kilka prostych liczb: W 1989 – 90 roku było w Polsce ponad 5 milionów aut osobowych. Teraz w 2018 mamy zarejestrowanych prawie 23 miliony osobówek, ale wszystkich pojazdów, czyli autobusów, ciężarówek i motocykli około 30 milionów. Niestety średni wiek tych pojazdów to zatrważające 16 lat. Szczególną rolę w zanieczyszczaniu powietrza mają diesle, które emitują tzw. cząstki stałe, są one kancerogenne, czyli rakotwórcze (zdaniem WHO). Specjaliści, którzy wypowiadali się w filmie „Smog. Miasta bez tchu” nie mają wątpliwości, że nawet udoskonalone filtry DPF nie zatrzymują nanocząsteczek, które są niezwykle szkodliwe, bo wnikają przez płuca do krwiobiegu. W Polsce wciąż bagatelizujemy problem smogu, choć świadomość z roku na rok wzrasta. Przyczyniła się do tego tragiczna zima 2017 roku. W styczniu i lutym jak stwierdził po analizie NFZ zmarło w Polsce prawie 44,5 tysiąca osób, to o 11 tysięcy więcej niż w analogicznym okresie 2016. Dlaczego? Jedną z przyczyn, jak czytamy w raporcie NFZ był długo utrzymujący się SMOG, innym był wcześniejszy sezon grypowy.
Jak walczyć z samochodowym smogiem?
Poza Krakowem i sporadycznie Warszawą, kiedy obowiązują dni darmowej komunikacji w czasie największego stężenia smogu przeciwdziała się problemowi zbyt wolno, a moim zdaniem źle rozkłada się też akcenty. O samochodach mówi się głównie bajki, a program termomodernizacji domów jest „wytrychem”, by wszystko wyglądało ładnie w prezentacji, a budżet państwa nie musiał wydawać realnych, a więc dużych sum na walkę ze smogiem.
Politycy wciąż mówią o autach elektrycznych ale w 2017 było ich zarejestrowanych w sumie zaledwie ok. 1,5 tysiąca!!! Mniej więcej połowę z nich stanowiły hybrydy plug-in, czyli takie które mogą poruszać się przy pomocy napędu spalinowego lub elektrycznego. Największy wzrost zanotowano jeśli chodzi o klasyczne hybrydy, te zaczęły być alternatywą dla diesli, w sumie mamy ich w Polsce około dwudziestu kilku tysięcy. Tymczasem rząd wprowadził przepisy propagujące elektryki i auta zasilane CNG, jednak są to technologie które tracą na starcie choćby z napędem LPG, wybieranym przez Polaków niemal masowo.
Zamiast realnych rozwiązań walki ze smogiem wprowadzono program termomodernizacji domów, który jest słabo dostępny i zbyt drogi dla przeciętnego Kowalskiego, co dobrze opisała „Polityka”. Choć podobny program wymiany okien na nowe w latach 90 tych był ogromnym sukcesem… Teraz jednak problem leży gdzie indziej, liczba domów w Polsce w ostatnich dekadach nie wzrosła tak gwałtownie jak liczba samochodów.
Trudne rozwiązania
Pozostańmy przy autach. Berlin w 2008 roku wprowadził w centrum miasta strefy zakazu ruchu, co pomogło w obniżeniu poziomu szkodliwych gazów. Ateny mają inny sposób, w dni parzyste jeżdżą auta, których tablice rejestracyjne kończą się cyfrą parzystą i odwrotnie. Tak samo zrobiono w Mexico City.
Jak wielki to problem w skali globalnej znów pokarzą nam proste zestawienia liczb. Na świecie jest ponad miliard 100 milionów aut, w USA na jednego mieszkańca przypada prawie jeden samochód, czyli w sumie ok 270 milionów aut. Mniej więcej tyle samo zarejestrowanych pojazdów osobowych jest w Chinach. Co ciekawe ich liczna gwałtownie wzrosła w ostatnich dwóch, trzech dekadach! Nieprawdopodobne ale prawdziwe! Oczywiście w przypadku Chin ogromnym problemem jest też przemysł, który produkuje dla połowy świata.
Co można jednak zrobić z tak ogromną liczbą samochodów w Polsce i na świecie? Najprościej byłoby się przesiąść do hybryd lub małych, lekkich aut z małymi silnikami, by ograniczyć emisji o ok. połowę. Tak się jednak nie stanie. Dlaczego? Przemysł motoryzacyjny podążając za większymi zyskami wylansował modę na SUV-y, chyba w każdym segmencie… A te są większe, cięższe i mają mocniejsze silniki, które palą więcej. Pokazały to dobitnie ostatnie dane UE. Za sprawą takich aut emisja CO2 wzrosła po raz pierwszy od 10 lat.
Na koniec ciekawe linki:
I jeszcze jeden link do strony serwisu smogowego w Polsce, który świetnie informuje o tym z jakimi zagrożeniami mamy do czynienia.
Ciekawostka Polska w liczbach w ogóle
Marek Bart
Statystyki odwiedzin strony (dane Google Analytics)
Unikalni użytkownicy:
Wszystkie wyświetlenia strony:
