Młodość i starość w Chorwacji

0

Młodość i starość w Chorwacji

Podczas ostatniej podróży do Chorwacji postanowiłem porozmawiać z Chorwatami na dwa tematy, o których głośno było i u nas, mianowicie o systemie nauczania chorwackich dzieci i młodzieży oraz o systemie emerytalnym obowiązującym w tym państwie. Zacznę może od tego młodszego pokolenia. W końcu człowiek najpierw się rodzi, kształci, pracuje, a na końcu przechodzi na emeryturę.

W Chorwacji za edukację odpowiada Ministerstwo Nauki Edukacji i Sportu. Opieka państwa zaczyna się już od szóstego miesiąca życia dzieci. Ustawa mówi bowiem, że obowiązkiem państwa jest zapewnienie opieki dzieciom w wieku przedszkolnym. Stąd do dyspozycji dzieci są żłobki i przedszkola. Diječi vrtić to odpowiednik naszych żłobków i przedszkoli. Maluchy przebywają w nich cały dzień, lub tylko pięć godzin (tzw. skrócony program wychowania przedszkolnego). Osobnym programem są objęte dzieci sześcioletnie, które po uzyskaniu siedmiu lat idą do pierwszej klasy szkoły podstawowej. W Chorwacji jest około 1600 przedszkoli i żłobków w tym również i prywatne, ale te ostatnie stanowią około 35% ogólnej liczby. W większości przedszkoli oprócz zabawy dzieci uczą się jednego języka obcego w ramach programu wczesnego nauczania języków obcych. Duży nacisk kładzie się również na sport. Dzieci uczą się rytmiki, tańca, dziecięcej piłki nożnej czy tenisa. Zapoznają się też z chorwackim folklorem. Od niedawna maluchy zapoznają się z prewencyjnym programem ochrony i bezpieczeństwa w szeroko pojętym tego słowa znaczeniu. Wygląda więc na to, że przedszkolak jest w pełni przygotowany do podjęcia nauki w szkole podstawowej, która liczy osiem klas. Obowiązkiem nauki w szkole podstawowej objęte są wszystkie dzieci. Przez pierwsze cztery lata dzieci uczą się w klasach prowadzonych przez jednego nauczyciela. Uczą się takich przedmiotów jak: język chorwacki, matematyka, przyroda, plastyka, kultura fizyczna i co najmniej jeden język obcy (najczęściej angielski). W następnych klasach program zostaje poszerzony o historię, geografię i nauki ścisłe, a także o kolejny język obcy (najczęściej włoski lub niemiecki). Przedmioty wykładane są już przez szerszą kadrę nauczycieli. Po ukończeniu szkoły podstawowej każdy uczeń może, ale nie musi, podjąć naukę w średniej szkole. Prawie 90% uczni korzysta z tej możliwości podejmując naukę w jednej z trzech kategorii szkól średnich: gimnazjum (nasze teraz liceum), gdzie nauka trwa cztery lata, szkoły zawodowo – techniczne, gdzie nauka trwa od trzech do pięciu lat w zależności od kierunku, i szkoły artystyczne, w których nauka trwa cztery lata. We wszystkich typach szkół średnich oprócz przedmiotów ogólnych i zawodowych baczną uwagę zwraca się na dalszą kontynuację nauki języka obcego. Efektem tego jest to, że prawie każdy uczeń kończący średnią szkołę umie posługiwać się dwoma językami obcymi. Dowodem ukończenia średniej szkoły jest państwowy egzamin „Držawna matura” upoważniający do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe. Studia wyższe to też trzy typy szkół: uniwersytety, politechniki i wyższe szkoły artystyczne. W 2005 roku przeprowadzono reformę chorwackich szkół wyższych dostosowując zarówno organizację jak i nauczanie do systemów obowiązujących w Europie. Obowiązują więc trzy rodzaje studiów: licencjackie, magisterskie i podyplomowe. Warto dodać, że w Chorwacji powstały również prywatne wyższe uczelnie uczące w różnych kierunkach. Reasumując to wszystko co wyżej napisałem łatwo da się zauważyć, że system edukacji i szkolnictwa obowiązujący w Chorwacji łudząco jest podobny do tego, który obowiązywał w Polsce przed reformą. Żłobek, przedszkole, ośmioklasowa szkoła podstawowa, szkoły zawodowe lub technika, gimnazja i uczelnie wyższe. Widać system sprawdzony i w innych krajach. Komu to przeszkadzało, by i u nas dalej to tak trwało? Obecnie obowiązujący kuriozalny system polskiego szkolnictwa nie tylko nic nie wniósł pożytecznego, ale moim zdaniem, jeszcze pogorszył jakość nauczania polskiej młodzieży.

Skoro chorwackie szkolnictwo i edukacje już scharakteryzowałem to pora na „starszą młodzież” ubiegającą się o emeryturę. Z tym niestety w Chorwacji nie jest najlepiej. Bardzo niskie emerytury nie osiągające 50% pensji nie pozwalają emerytom na względnie godne życie. Oblicza się, że przy średniej płacy wynoszącej dla Chorwacji nieco ponad 700 Eu emerytura wynosi około 300 Eu, to mniej więcej tyle ile wynoszą nasze emerytury, a może nawet i mniej, a trzeba wiedzieć, że życie w Chorwacji jest jednak droższe niż w Polsce o jakieś 15 do 20%. Aktualnie kobiety w Chorwacji przechodzą na emeryturę w wieku 60 lat, a mężczyźni w wieku 65 lat. Chorwacja jest jednak w przededniu reformy emerytalnej, ale nie wszyscy zainteresowani są zachwyceni propozycjami. Według tej nowej reformy do 2030 roku wiek przejścia na emeryturę kobiet i mężczyzn ma być zrównany i wynosić 65 lat. Rozważano również o wydłużenie wieku emerytalnego. Zrezygnowano jednak z tego, wyliczono bowiem, że długość życia w Chorwacji zwiększa się trzy razy wolniej niż w innych krajach europejskich. Myśli się również o możliwość pójścia na emeryturę i uzyskania pełnej emerytury po 40 latach pracy bez względu na osiągnięty wiek. Dotyczyłoby to przede wszystkim osób wykonujących ciężkie prace fizyczne.

IMG_1150 [800x600]

W Chorwacji obowiązuje trój filarowy system emerytalny. Pierwszy filar obowiązkowy. W drugim filarze składki podwyższono niedawno o 2%, ( z 5% na 7%),zmniejszono jednak podatek zdrowotny również o 2%. Docelowo składka II filaru ma być podniesiona do 10%. Wszystkie te zabiegi mają spowodować w przyszłości podwyższenie emerytur. Trzeba jednak zaznaczyć, że emerytury są opodatkowane podatkiem od dochodów. III filar ma charakter nieobowiązkowy, i jest tzw. dobrowolnym oszczędzaniem emerytalnym. Oszczędzanie w tym filarze skutkuje ulgami podatkowymi dla wpłacających. Widać więc jasno, że chorwaccy emeryci nie mają „różowego” życia, stąd wielu z nich pracuje nadal lub dorabia, by jakoś przeżyć. Czy nowa reforma systemu emerytalnego coś zmieni? Trudno powiedzieć. Czas pokaże.

Porównując chorwackie szkolnictwo i systemy emerytalne z polskimi można stwierdzić wiele podobieństw, aczkolwiek uważam, że system edukacji mają o wiele lepszy niż nasz. Natomiast emeryci zarówno w jednym jak i drugim kraju nie mogą być zadowoleni z tego co się im oferuje po latach niejednokrotnie ciężkiej pracy. Pozostaje mieć tylko nadzieję, że wszelkie działania i reformy systemu emerytalnego poprawią warunki życia starych ludzi. Trzeba tylko pamiętać, że osobom starszym życie szybko ucieka i nie mają czasu długo czekać.


Statystyki odwiedzin strony (dane Google Analytics)

Unikalni użytkownicy:

Wszystkie wyświetlenia strony:


Poprzedni artykułPolak gondolierem w Wenecji
Następny artykułChińska szkoła publiczna
Adam Żurek
Nazywam się Adam Żurek pseudonim "Stary Chorwat". Jestem pilotem wycieczek specjalizującym się w krajach dawnej Jugosławii, ale przede wszystkim w Chorwacji. W związku z tym, że jeszcze pracuję moje wyjazdy są ograniczone tylko do ilości dni urlopowych. Staram się jednak być w "mojej" Chorwacji parę razy w roku. Jestem także autorem strony internetowej o Chorwacji www.mojachorwacja.eu , do której to odwiedzenia zapraszam.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj