Wielkimi krokami zbliża się lato, a tym samym okres przygotowań do urlopów, wakacji, otwarcia sezonu turystycznego. Jest to też taki okres, w którym najwięcej moich zleceń polega na tłumaczeniu na język polski menu restauracji. Jak wiadomo Grecy są bardzo gościnnym narodem i robią, co mogą, aby turyści czuli się u nich jak najlepiej.
Przy ostatnim takim tłumaczeniu pomyślałam sobie, że owszem fajnie jest przeczytać kartę dań w języku, który rozumiemy, ponieważ wtedy wiemy, co zamawiamy. Ale czy nie masz większej satysfakcji, gdy potrafisz zamówić sobie jedzenie, jak tubylec? Ja mam i dlatego podczas moich podróży zawsze staram się przeczytać (czasem nieudolnie) nazwę zamawianego dania w języku kraju, w którym obecnie jestem. Ciebie również zachęcam do tego samego.
Dzisiejszy wpis nauczy Cię, jak zamówić souvlaki, jak prawdziwy Grek.
Souvlaki (σουβλάκι) – co to jest?
Σουβλάκι to kawałki mięsa nadziane na szpadkę, pieczone na ruszcie. Po polsku można by powiedzieć, że jest to szaszłyk składający się z samego mięsa posypanego solą, oregano lub innymi ziołami. Czyli souvlaki to:
Ale również to:
Zanim więc przejdę do sposobu zamawiania tego pysznego dania, wypadałoby wyjaśnić powyższy konflikt.
Ateny z Salonikami…
od wieków prowadzą dyskusje na temat tego, jak powinno się to danie poprawnie nazywać. Ateńczycy upierają się, że jest to souvlaki, natomiast Saloniczanie mówią na to tilichto (τυλιχτό) albo sandwich (σάντουιτς). Jak w Salonikach zamówisz souvlaki, to otrzymasz szaszłyk, który w Atenach nazywa się kalamaki (καλαμάκι). Natomiast, jak w Salonikach zamówisz kalamaki, to prawdopodobnie otrzymasz to:
Albo jeśli sprzedawca będzie żartownisiem i zrozumie, że zamawiasz souvlaki po ateńsku, może nawet podać to:
Teraz, skoro już rozumiesz, że z souvlaki nie ma żartów, przejdźmy do sposobu jego zamawiania. Dodam, że ponieważ wychowałam się w Atenach, dla mnie souvlaki oznacza pitę zawiniętą z mięsem, pomidorem, cebulą, frytkami i tzatziki, a gdy zamawiam kalamaki to chodzi mi o szaszłyk mięsny. Większość turystów zna souvlaki właśnie w takiej postaci.
Z czym to się je?
Jak już wspomniałam, głównym składnikiem souvlaki jest mięso. Może to być mięso wieprzowe (χοιρινό), kurczak (κοτόπουλο) albo kurczak owinięty kawałkami boczku (κοτομπέικον). W zależności też od sposobu przygotowania mięsa możesz zamówić gyros (γύρος), czyli mięso, które piecze się na rożnie, takim jak na poniższym zdjęciu, albo kalamaki, czyli mięso nadziane na drewniany patyk, pieczone na grillu.
Więc, gdy zamawiamy souvlaki musimy sprecyzować, co dokładnie chcemy. Jeśli nie powiesz, że chcesz κοτόπουλο lub κοτομπέικον, to dostaniesz χοιρινό, ponieważ taka jest podstawowa wersja tego dania.
Oprócz mięsa zamawiamy też dodatki. Zazwyczaj są to: pomidor (ντομάτα), frytki (πατάτες), cebula (κρεμμύδι) i sos tzatziki (τζατζίκι). Jeśli chcemy wszystkie te składniki w naszym souvlaki, to powiemy απ’ όλα, czyli ze wszystkim. Jeśli nie, to wymienimy tylko te dodatki, które lubimy. Do souvlaki z kurczaka dodaje się pokrojoną sałatę bez cebuli oraz sos musztardowy zamiast tzatziki, ale zawsze można poprosić o dodanie tzatziki, jeśli je lubicie. Generalnie to klient wybiera, co doda do swojego jedzenia.
Drugą ważną kwestią jest określenie, czy chcemy wziąć jedzenie na wynos, ale zapakowane do zjedzenia w domu (πακέτο), do zjedzenia w drodze (στο χέρι), czy usiądziemy przy stoliku (μέσα). Od tego zależy, jak zostanie nasze jedzenie zapakowane.
Co jeszcze warto wiedzieć?
Tradycyjne souvlaki, jak już wspomniałam, to mięso zawinięte w pitę (inne określenia na souvlaki to pitogyro (πιτόγυρο), pita gyro (πίτα γύρο) i tilichto (τυλιχτό) pochodzące właśnie od faktu zawijania w placek). Jest to popularny grecki fast-food, zarówno ze względu na jego cenę (2-2,50 euro), dostępność prawie na każdym rogu oraz pyszny smak.
Jest jeszcze jedna wersja souvlaki, tzw. merida (μερίδα), czyli wszystkie składniki, które wybierzemy plus pita podane na talerzu, o tak:
Porcje są zwykle większe, niż w przypadku τυλιχτό i wystarczą dla dwóch osób.
Jeśli macie ochotę tylko na mięso, możecie zamówić samo kalamaki (σκέτο καλαμάκι), które podaje się z pieczonym chlebem lub pitą i kawałkiem cytryny do pokropienie mięsa. Do tego można jeszcze zamówić porcję frytek (μία μερίδα πατάτες).
To teraz już wiecie, jak zamówić pyszne souvlaki w Atenach (nie w Salonikach, patrz info wyżej). Więc na zakończenie nie pozostaje mi nic innego, jak życzyć Wam smacznego.
Καλή όρεξη!
*Artykuł opublikowany pierwotnie na blogu Powiedz to po grecku.
Statystyki odwiedzin strony (dane Google Analytics)
Unikalni użytkownicy: 2
Wszystkie wyświetlenia strony: 2
Souvlaki można zamówić z gyrosem albo z kalamaki, czyli szaszłykiem. Sposób podany przez Vafidisa jest jak najbardziej prawidłowy – od nas w końcu zależy, co dodamy do naszego souvlaki.
Jeśli chodzi o zawijanie w pitę, to nie jest to wpływ turecki, ale podobno włoski. Niestety więcej szczegółów nie znam.
P.S. To zawijanie w pitę, to efekt wpływu kultury tureckiej?
Ciekawe, bo Teofilos Vafidis pokazywał suwlaki jako szaszłyk podawany z cebulą, pomidorem i suszoną ostrą papryką. I winko różowe ;)
Nie znam Grecji, a suwlaki zapadły mi w pamięć po programie p. Vafidisa.
Dzięki za komentarz. Wezmę to pod uwagę przy kolejnych wpisach.
Alfabet ciężki może by tak odpowiedniki jak to poprawnie przeczytać